Of de huidige energiecrisis (later) ook een waterscheiding blijkt te zijn geweest, we weten het nog niet. Maar er gebeurt veel dat erop wijst dat we een nieuw energietijdperk betreden. Jan Rotmans zei ooit: we leven niet in een tijdperk van veranderingen maar in verandering van tijdperk. Dat we ooit zullen zeggen: de energiecrisis van 2022 was een keerpunt.

Het zou zo maar kunnen. Het IEA (Internationaal Energie Agentschap) zegt dat de komende 5 jaar wereldwijd meer in groene energie wordt geïnvesteerd, dan in de afgelopen 20 jaar bij elkaar. Mede ook om het klimaatdoel van 1,5 graden overeind te houden. Europa maakt een inhaalslag, scherpt doelstellingen aan en neemt regie. Op Nederlandse schaal geldt hetzelfde: Als de EPZ (lees: Kerncentrale Borssele)  zich zorgen maakt over de concurrentie van  windparken weet je genoeg: duurzaam is aan de winnende hand.

De vrije energiemarkt die we nog kennen uit de vorige eeuw, wordt door Europa en Den Haag flink onderhanden genomen. Consumenten worden beschermd tegen al te hoge prijspieken. Producenten maken een (extra) belastingheffing mee. Het laatste is niet leuk. Veranderen doet pijn, transities ‘doen van au’.

Door dit alles is er wel ruimte voor nieuwe initiatieven. Overheden die -voetje voor voetje, we zijn nog steeds in Nederland-  een beetje ruimte voor duurzaam maken. Die plannen voor Friese Hubs in overweging nemen. Die willen nadenken over verlenging bedrijfstijd voor bestaande turbines in Flevoland en elders. Bedrijven die in de rij staan voor contracten met energiecoöperaties voor stroomlevering: faire prijs, langdurige zekerheid. ‘Locals for Locals’

Het is even wennen, overheidsingrijpen is niet leuk, maar kan wel leiden tot nieuwe relaties, nieuwe modellen en een betere positie in de markt. Faire prijs, langdurige relaties met je klanten. Voor stroom, warmte en waterstof en ……  Waarom zouden we in de boerderijwinkel naast kersen, aardappelen en bloemkolen ook geen energie verkopen? Even wennen? Ja. Is alles leuk? Nee.

Misschien moeten we er ook aan wennen dat groepen burgers -die voor een faire prijs zekerheid krijgen over hun energiekosten-  een briefje aan het gemeentebestuur zenden met de boodschap: PIMBY: Please in my backyard! Dat jouw, dat onze energie aanjager is voor nieuwe vitaliteit in het landelijk gebied. Het is even wennen. Dat er rond 2030 wordt gezegd ‘weet je nog van voor ’22?

Die ontwikkeling kunnen we versterken door naar elkaar te luisteren, ervaringen en kennis te delen, door te durven kiezen voor vernieuwing.  Daar zijn we als Windunie aan gewend. Anders waren nooit 21 jaar geworden. Een mooie leeftijd om een eigenzinnig pad in te slaan.

Ik wens u een heel goed 2023!

Marten Wiersma
Bestuurslid