Jaaroverzicht 2016
Inhoudsopgave

HOME


samen halen we meer uit wind Terug naar Winduni.nl
Inhoudsopgave Volgend hoofdstuk
Hoofdstuk 4

Windunie Development

2016 was een goed jaar voor Windunie Development. Met drie nieuwe medewerkers in de gelederen hebben we de projecten naar een hoger plan kunnen tillen. Die inzet van nieuwe medewerkers was ook hard nodig om alle werkzaamheden aan te kunnen. Het waren nauwelijks de nieuwe projecten, maar vooral de grote projecten die toenemende inzet vroegen van Windunie Development. Meest omvangrijke projecten in 2017 waren de windparken Zeewolde, Oostermoer en Wieringermeer.

Eelco Bots, directeur Windunie Development

Een positieve ontwikkeling van het afgelopen jaar is dat we steeds meer gemeenten in de rol van ontwikkelaar zien kruipen. Zo wil de gemeente Lingerwaard drie windturbines ontwikkelen op haar eigen grond en heeft daarbij Windunie ingeschakeld om het project te trekken tot vergunningverlening. Het is goed dat we hier betrokken bij zijn, omdat we merken dat wanneer een gemeente zich actief inzet bij de ontwikkeling van windturbines, het draagvlak in de omgeving groter wordt.

Gemeente tendert tegen hoogste grondprijs

Gemeente Lingewaard heeft twee belangrijke voorbeeldgemeenten: Breda en Ede. In beide gemeenten heeft de gemeente op hun eigen grond turbinelocaties aangewezen en na vergunningverlening deze locaties getenderd tegen de hoogste grondprijs. De winst die de gemeente daarmee maakt kan de gemeente weer investeren in duurzame projecten of maatschappelijke maatregelen om het draagvlak te vergroten.

Omgevingsmanagement

Start van Platform LEO

Een andere manier om meer draagvlak voor windprojecten te realiseren is het betrekken van de omwonenden bij het project. Windunie heeft in 2016 hoog ingezet op omgevingsmanagement en dat heeft zich in verschillende vormen geuit. Allereerst heeft Windunie actief bijgedragen aan de oprichting van het LEO: een Lerend platform Energie en Omgevingsmanagement. Een initiatief van oorspronkelijk Gasunie, TennetTenneT is de aangewezen netbeheerder van het landelijke hoogspanningsnet in Nederland en van het hoogspanningsnet in een deel van Duitsland. en Alliander, samen met het Ministerie van Economische Zaken om ervaringen van in totaal zo’n 25 energiebedrijven met omgevingsmanagement te versterken door in een platform hiervoor uitwisseling te stimuleren. In 2016 zijn de CEO’s van de betrokken bedrijven in twee werksessies met minister Kamp tot oprichting van LEO gekomen. Eelco Bots is eind 2016 in het organiserend team gestapt om LEO concreet handen en voeten te geven. 2017 zal het eerste jaar zijn dat we meer van LEO horen.

Zeewolde als lichtend voorbeeld

Ook in projecten geven we omgevingsmanagement vorm met Zeewolde als lichtend voorbeeld. Uniek aan Windpark Zeewolde is dat voor het eerst álle bewoners binnen het projectgebied financieel kunnen participeren. Gangbaar was dat alleen grondeigenaren en bewoners die een molen op hun grond kregen deze mogelijkheid hadden. In 2017 zal daarbij nog een burgerwindcoörperatie worden opgericht voor bewoners rondom het projectgebied. Dit biedt hen de mogelijkheid om mee te beslissen over het park (procesparticipatie) en mee te investeren in het park (financiële participatie).

Dorpsmolen van Zaltbommel

In Zaltbommel, waar Windunie Development betrokken is bij het project ‘de Bommelerwaard A2’, is in samenwerking met een burgerwindcoöperatie het concept van de dorpsmolen bedacht. Bewoners kunnen zich hier inschrijven om een van de drie te ontwikkelingen molens te financieren.

Omgevingsraad

Een derde manier om de omgeving te betrekken bij de ontwikkeling van een windpark is te zien in de Wieringermeer. Hier is besloten om een omgevingsraad op te tuigen met als doel om omwonenden en geïnteresseerden in alle fasen van het project van informatie en educatie te voorzien. De omgevingsraad zorgt er voor dat er actief naar samenwerking wordt gezocht met lokale partijen en dat er een windloket wordt geplaatst in de nabijheid van het park, waar mensen terecht kunnen met vragen en klachten.

Ondanks alles vergund

Protest tegen Windpark de Drentse Monden en Oostermoer

Het tijdperk van de burger die het allemaal maar over zich heen laat komen lijkt hiermee definitief achter ons te liggen. Men accepteert het niet meer wanneer grote projecten er van bovenaf door heen worden gedrukt. Bij de ontwikkeling van het Windpark Drentse Monden Oostermoer werd dit pijnlijk duidelijk. Boze omwonenden, die zich niet gehoord voelen en tegen het windpark zijn, hebben alles uit de kast gehaald om het project te dwarsbomen, met Kamervragen en vertraging als gevolg. Ondanks dit moeizame proces zijn in september 2016 de vergunningen voor Oostermoer verleend.

 

Uniek aan Windpark Zeewolde is dat voor het eerst álle bewoners binnen het projectgebied financieel kunnen participeren.

Windpark Zeewolde

2016 was een belangrijk jaar voor Windpark Zeewolde. Het grootste deel van de planologische procedure is doorlopen, de leden hebben zich aangesloten in een BV en met de bewoners is veel contact geweest tijdens verschillende inloopbijeenkomsten.

Met name de bewoners aan de rand van Almere, die richting het windpark kijken, zijn niet blij met de komst van de grotere turbines. Precies aan de rand van het gebied komen de hoogste molens, omdat in de rest van het gebied vanwege vliegveld Lelystad een hoogtebeperking geldt. Voor verschillende bewonersgroepen zijn daarom informatiebijeenkomsten georganiseerd waarin zij werden voorgelicht over het nieuwe windpark. Daarnaast zijn er eind oktober drie inloopbijeenkomsten geweest voor alle andere belangstellenden over de MER, het voorontwerp Inpassingsplan en besluiten.

200 aandeelhouders

Oprichting windpark Zeewolde B.V.

Windpark Zeewolde is vanwege zijn omvang, maar ook vanwege zijn vooruitstrevende participatieproces een uniek project. Zo konden alle bewoners, agrarisch ondernemers en turbine-eigenaren zich aansluiten in de Ontwikkelvereniging, die in november is overgegaan in Windpark Zeewolde BV. 200 aandeelhouders sloten zich aan; een enorm aantal! Voor de bewoners in Zeewolde en Almere, die net buiten het projectgebied wonen, is gewerkt aan het opzetten van een burgerwindcoöperatie. De coöperatie kocht een huidige turbine in het gebied, en verwierf daarmee één aandeel in de BV. Op die manier ontstond een unieke constructie waarmee burgers al in een vroeg stadium mee kunnen investeren en mee kunnen praten over het windpark dat zich nog in de planfase bevindt. Ook zorgde de in oprichting zijnde burgerwindcoöperatie voor een positief geluid tijdens de inloopbijeenkomsten.

Hoogtebeperking met risico voor business case

Hoewel het Windpark Zeewolde voor de wind lijkt te gaan, hadden de ontwikkelaars achter de schermen te maken met een aantal pittige dossiers. Zo werd er een hoogtebeperking afgedwongen tot 150-160 meter in verband met intensiever gebruik van Lelystad Airport. Dat was een flinke tegenslag, want om de business case rendabel te houden moet een groot deel van de molens wel de hoogte in. Daar kwam bij, dat er door de provincie ook een motie werd aangenomen die een hoogtebeperking van 120 meter voor de hele provincie Flevoland afkondigde, mits aangetoond kon worden dat de hoogte noodzakelijk was voor de financierbaarheid van het windpark. Onderhandelingen met het ministerie van Defensie, LVNL (luchtverkeersleiding Nederland), de provincie en het ministerie van I&M hebben er uiteindelijk toe geleid dat voor 25 turbines geen hoogtebeperking geldt. Helaas bevinden die zich wel het dichtst bij de bewoners van Almere.

Nieuwbouw met slagschaduw

Impressie nieuwbouw Oosterwold

In Oosterwold, het gebied aan de rand van het windpark tussen de A27 en Almere, wordt nieuwbouw ontwikkeld. Uit berekeningen blijkt dat er in het gebied veel slagschaduw voor zal komen; en de nieuwe huizen moeten natuurlijk wel binnen de wettelijke slagschaduwnorm vallen. Dankzij afspraken over de afstand tussen turbines en woningen én de situering van de ramen in gevels wordt het stilzetten of terugregelen van windturbines aan de A-27 voorkomen.

Grondvergoeding voor Rijksvastgoedbedrijf

Omdat Flevoland is ingepolderd door het Rijk zijn nog veel gronden in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Voor de financierbaarheid voor Windpark Zeewolde (hoge saneringslasten, veel hoogtebeperkingen) is het van belang dat de RVB haar grondvergoedingen zal matigen. In 2016 hebben de initiatiefnemers hier veel gesprekken over gevoerd met RVB, maar kwam er helaas nog geen groen licht voor lagere grondvergoedingen.

Niet iedereen doet mee

Ten slotte is het in 2016 helaas niet gelukt om binnen het projectgebied alle bewoners, agrarisch ondernemers en turbine-eigenaren zich bij de BV aan te laten sluiten. Een groepje ontwikkelaars en particuliere turbine-eigenaren kon zich nog niet vinden in de opzet van de Ledenovereenkomst van de Ontwikkelvereniging. Met twee onderhandelaars vanuit het Ministerie van Economische Zaken zijn er in 2016 veel gesprekken geweest om te kijken of de initiatiefnemers en ontwikkelaars een oplossing konden vinden; helaas nog zonder resultaat.

 

De Raad van State verklaarde de vergunning voor Windpark Wieringermeer op 4 mei onherroepelijk.

Windpark Wieringermeer

In 2016 werd voor Windpark Wieringermeer de belangrijke mijlpaal van onherroepelijke vergunningen behaald.  Begin mei heeft de Raad van State alle bezwaren tegen de komst van het windpark ongegrond verklaard waardoor het project een nieuwe fase bereikte. De intensieve samenwerking tussen Windcollectief Wieringermeer, ECN en Nuon onder de naam Windkracht, beperkt zich sindsdien tot communicatie en participatie.

Akkoord Burenregeling

Bedrijvenmarkt om lokale ondernemers te interesseren voor de bouw van het windpark.

In juni 2016 bereikten de Omgevingsraad met de initiatiefnemers een akkoord over de hoogte en verdeling van de Burenregeling. Ongeveer 300 huishoudens in de nabije omgeving van het windpark ontvangen jaarlijks een tegemoetkoming die afhangt van de afstand tot de turbines en deels van de windopbrengst. Om de overige onderdelen van het Polderprofijtplan in te vullen komt de Omgevingsraad nog geregeld bijeen. Op 26 oktober organiseerde Windkracht een bedrijvenmarkt om lokale ondernemers te informeren over de kansen die de bouw van het park biedt.

Contracten voor turbines en afname stroom

Waar Windunie de afgelopen jaren Windcollectief Wieringermeer vooral adviseerde in het ruimtelijke traject en de algemene projectleiding, ligt de focus inmiddels op de voorbereiding van contractonderhandelingen met turbinefabrikanten en PPA aanbieders. Windunie heeft een ervaren contractmanager aangetrokken om een passende turbine tegen scherpe voorwaarden te selecteren. Daarnaast benutten we onze ervaring op het gebied van het uitonderhandelen van stroomcontracten om een contract af te sluiten dat zo goed mogelijk aansluit op de specificaties van dit windpark. In november 2016 gingen zowel voor het stroomcontract als voor de turbines en het bijbehorende onderhoudscontract uitvragen, zogenaamde Request for Proposals of RfP’s, de deur uit. De voorlopige contracten worden in 2017 getekend, gevolgd door financial close in 2018. In 2019 zal het grootste Nederlandse windpark met 100 turbines volledig in productie zijn.

Windpark in de Drentse Veenkoloniën heeft de zegen van minister Henk Kamp, nu is het wachten op de uitspraak van de Raad van State.

Windpark Oostermoer

Windpark Oostermoer is onderdeel van het Rijksgecoördineerde Windpark De Drentse Monden en Oostermoer. Een intensieve samenwerking tussen alle initiatiefnemers heeft eerst in de m.e.r.-procedure geresulteerd in een positief toetsingsadvies op 9 juni 2016. Vervolgens heeft de samenwerking op 22 september geleid tot het verlenen van een vergunning en vaststelling van het Rijksinpassingsplan voor 45 turbines, door de ministers van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu.

Hieronder viel onder meer een separate omgevingsvergunning voor de 16 turbinelocaties van Windpark Oostermoer. De beroepsperiode is tevens afgesloten en heeft tot 18 beroepen geleid. De uitspraak van Raad van State wordt verwacht in de tweede helft van 2017.

Bjizondere eisen vanwege radiotelescoop

Luisteren naar de ruimte met de Lofar radiotelescoop.

Onder leiding van Agentschap Telecom is een werkgroep opgericht om te komen tot de uitwerking van het convenant tussen initiatiefnemers en onderzoeksinstituut ASTRON. Het sluiten van dit convenant op 19 september 2016 is een belangrijke stap geweest richting vergunningverlening. Omdat de kans bestaat dat windturbines hinder veroorzaken voor het onderzoek met de radiotelescoop Lofar, moeten de turbines aan extra voorwaarden voldoen. Er is een convenant getekend waarin betreffende afspraken zijn vastgelegd.

SDE+ subsidie toegekend

Eelco serveert taart vanwege akkoord ministers.

In het najaar is hard gewerkt aan de aanvraag voor de SDE+ subsidie. Ook deze werkzaamheden hebben tot goed nieuws geleid, in december lagen de beschikkingen in de brievenbus voor alle windturbines van Windpark Oostermoer. Verder is op de valreep van dit jaar het ontwerpbesluit ontheffing in het kader van de Flora- en Faunawet ter inzage gelegd.

Gebiedsversterkende aanpak

Ondanks de voornoemde besluiten is er nog steeds sprake van forse tegenstand in het gebied, onder andere van de gemeente en actiegroepen. Gezamenlijk met de provincie Drenthe en de initiatiefnemers wordt gewerkt aan een gebiedsversterkende aanpak met daarin onder andere een gebiedsfonds.

Doorbraak voor twee kleine windprojecten rond Coevorden.

Twee keer Coevorden

Na het jaar 2015 dat in het teken stond van overleg met omwonenden, is in maart 2016 door de gemeente Coevorden planologische medewerking verleend aan een zevental windturbines. De zeven turbines zijn verdeeld over Coevorden Weijerswold, waar vier turbines gepland zijn en drie turbines ten zuiden van Coevorden nabij de Hulteweg.

De locatiebepaling van de windturbines is in samenspraak gegaan met gemeente, Provincie, initiatiefnemers en een speciaal opgericht Bewonersplatform waarin omwonenden vertegenwoordigd zijn. Via het Bewonersplatform zijn ook afspraken gemaakt over onder meer planschade en geluid.

Windinvest treedt op als investeerder

Windunie werkt in deze projecten samen met Raedthuys (Weijerswold) en KWind (Hulteweg). Bij beide projecten is de Windinvest Groep betrokken als investeerder. In de verdere loop van 2016 is gewerkt aan de vergunningaanvragen voor beide windparken, waarvoor diverse onderzoeken zijn uitgevoerd. Voor beide projecten is op 1 december een Exploitatie B.V. opgericht. Het indienen van de vergunningaanvragen is net over de jaarwisseling ’16 -’17 getild.

Windplan Blauw

Niet alleen in Zeewolde ook in het noorden van Oostelijk Flevoland timmert Windunie aan de weg. In 2016 is voor Windplan Blauw de basis gelegd. Het toekomstige windpark heeft zijn naam te danken aan de kleur die het deelgebied kreeg in het Regioplan van Flevoland en bevindt zich boven de spoorlijn Lelystad-Dronten.

Regioplan Flevoland mei 2016

Windunie had een actieve rol als adviseur van één van de drie oorspronkelijke gebiedsverenigingen. Samen met de andere gebiedsverenigingen en Nuon zijn de randvoorwaarden voor een nieuw windpark vastgesteld. Die afspraken hebben geleid tot de oprichting van Vereniging SwifterwinT in juli 2016, een samenwerkingsverband van de drie gebiedsverenigingen. Windunie treedt sindsdien op als adviseur van SwifterwinT en begeleidt het project onder meer met het opzetten van de organisatie, de juridische structuur en het ruimtelijke traject.

Concept NRD

De eerste stap hierin is eind 2016 gezamenlijk door SwifterwinT en Nuon gezet met de ter inzage legging van de concept-Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD) voor de milieueffectrapportage voor Windpark Windplan Blauw.

Iedereen kan meedoen

Net als bij Windpark Zeewolde krijgen alle bewoners van het buitengebied de kans om mee te participeren in het windpark van ruim 200 MW. Zij wekken daarmee vanaf 2020 niet alleen hun eigen duurzame elektriciteit op, maar vergroenen al gauw 200.000 Nederlandse huishoudens.

Windpark de Buukeboom

In de Noord‑Limburgse gemeente Bergen hebben drie lokale initiatiefnemers plannen voor de bouw van vier windturbines. Windunie Development treedt op als adviseur en werkte afgelopen jaar aan het verkrijgen van medewerking van het bevoegd gezag.

Op basis van de omgevingsvisie van de provincie Limburg en de beleidsnota die de gemeente Bergen in 2016 heeft vastgesteld gaat de voorkeur uit naar een andere locatie in de gemeente Bergen. De initiatiefnemers zijn samen met Windunie Development de mogelijkheden aan het onderzoeken voor het ontwikkelen van een windmoleninitiatief op deze locatie. Voor de initatiefnemers was het een teleurstelling dat de gemeente de voorkeur geeft aan een andere locatie, maar ze zien ook mogelijkheden voor de voorkeurslocatie van de gemeente.

Gemeente wenst uitgebreid participatievoorstel én diverse onderzoeken voorafgaand aan planologische medewerking.

Windpark Bommelerwaard-A2

De initiatiefnemers van het windpark in Zaltbommel werken al sinds 2011 aan de ontwikkeling van drie turbines. 2016 was een intensief jaar voor de vereniging. Vanwege de gevoeligheid van het onderwerp had het College van B&W het besluit over het principeverzoek in maart bij de gemeenteraad neergelegd. Met het verzoek om een uitgebreider participatievoorstel is het besluit toen aangehouden.

In de loop van het voorjaar werd dit verzoek aangevuld met diverse eisen vanuit de gemeente: de vereniging moest voorafgaand aan het besluit al een concept NRD, evenals onderzoeken naar geluid, slagschaduw en externe veiligheid indienen. In de zomermaanden zijn deze onderzoeken uitgevoerd door Pondera Consult en ondertussen werd intensief overlegd met de gemeente over de het participatievoorstel. In de zomer werd er ook een start gemaakt met keukentafelgesprekken met omwonenden. Deze gesprekken konden echter niet voortgezet worden omdat de gemeente nog geen beslissing over het windpark had genomen.

Afwijzing ondanks tegemoetkoming aan eisen

Uit de onderzoeken die zijn uitgevoerd door Pondera Consult bleek dat er drie windmolens in het zoekgebied passen. In het najaar van 2016 zijn deze onderzoeken en een vergaand participatievoorstel met een hernieuwd verzoek tot planologische medewerking ingediend bij de gemeente Zaltbommel. Desalniettemin besloot de gemeenteraad in januari 2017 het verzoek af te wijzen. De initiatiefnemers geven echter niet op: de provincie kan de gemeente immers overrulen…

Windpark de Noordrand, Goeree-Overflakkee

In 2016 hebben Windunie en de initiatiefnemers in de Noordrand op Goeree- Overflakkee afscheid van elkaar genomen. Voor de werkzaamheden om tot een onherroepelijke vergunning te komen hadden de initiatiefnemers een aanbesteding uitgeschreven. Windunie heeft deze opdracht helaas niet gekregen. In 2016 is een begin gemaakt met de evaluatie van het traject zowel met de initiatiefnemers als intern. De evaluatie zal in 2017 worden afgerond.